سارا سلیمانی

از مهمترین نیازهای هر جامعه، تعلیم و تربیت افرادی است که با اتکا به نیروی اراده و استدلال خویش، خلاقانه بیندیشند و به جای وابستگی و استفاده از دستاوردهای دیگران، خود تولیدکننده دانش، فناوری و فرهنگ مناسب برای زندگی مستقل در عصر دانش باشند. یکی از ویژگیهای انسان که رشد آن میتواند در پیشرفت فرد در جامعه موثر باشد، خلاقیت است. از آنجایی که دوران کودکی بهترین زمان برای تربیت و شکوفایی استعدادهاست، چگونگی رشد و پرورش خلاقیت در کودکان نیاز بشر در تمامی ابعاد زندگی آینده آنهاست. هدف از این تحقیق، به این دلیل است که در میان عوامل متعدد موثر در رشد خلاقیت کودکان، تحقیقات بسیاری به بررسی روشهای تربیتی، جنبههای عاطفی - شناختی کودکان و مسائل تربیتی پرداخته است. اما به تاثیر کیفیت محیط کالبدی زندگی و فضای معماری در پرورش خلاقیت کودکان ۳ تا ۶ سال کمتر توجه شده است و تاکید بر آن دسته از اصول طراحی در محیطهای کودکان است که در پرورش خلاقیت کودکان نقش دارد. مطابق یافتههای این تحقیق، محیط فیزیکی مهدکودک بر روی رشد خلاقیت کودک تاثیر دارد و در فضای مهدکودک، با به کارگیری عناصر طبیعی ، ایجاد محیط امن، فضای پیچیده و فضای انعطاف پذیر از طریق تاثیر مثبت بر انگیزش کودک برای بازی، آرامش روانی، ابتکار و کنجکاوی در کودک میتوان خلاقیت کودک را بهبود بخشید . اصول طراحی حاصل از تحقیق به این قرار است: ۱. طراحی و ایجاد فضاهای کالبدی با استفاده از بدنه های تحریک کننده و بازیساز 2. ایجاد آرامش و امنیت روانی با طراحی و ایجاد فضای امن )ایمنی کالبدی ( ۳. طراحی و ایجاد فضاهایی پیچیده و چالش برانگیز ۴. طراحی و ایجاد فضاهای تغییرپذیر و منعطف انعطاف پذیری فضایی و فرمی ( ۵. طراحی فضاهایی متناسب با نیاز کودکان.

نبود ارتباط مطلوب بین مردم و محیط کالبدی یکی از مسائل بناهای معاصر می‌باشد. به بیانی دیگر می‌توان میزان تحقق برنامه کارکردی هر محیط را بر‌اساس ارتباط کالبد-رفتار آن سنجید. بارکر نیز معتقد است که کارایی فضا با هماهنگی ساختارهای کالبدی- اجتماعی محیط که آن را سینومورفی نام‌گذاری می‌کند ارتباط مستقیم دارد. از طرفی فضاهای جمعی که شامل گستره‌ی وسیعی از رفتارهای انسانی هستند، می‌تواند نقش موثرتری در فهم ارتباط بین محیط و رفتار کاربران داشته باشد؛ از این رو مراکز تجاری به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. هدف کلی این پژوهش بررسی سینومورفیک بازارسنتی کرمانشاه به عنوان نمود معماری سنتی ایران و مرکز خرید گلستان به عنوان مراکز تجاری معاصر می‌باشد. سوال اصلی پژوهش عبارت است از چگونه می‌توان عملکرد بازار‌ها (اعم از سنتی و معاصر) را با تاکید بر نظریه قرارگاه‌های رفتاری بارکر بهبود بخشید؟. این پژوهش، تحقیقی کاربردی، با رویکردی کیفی _کمی، از نوع توصیفی _ تحلیلی، میدانی و غیر شبیه سازی شده می‌باشد که در بازه زمانی مشخص و مقاطع زمانی معینی اجرا شده است. این تحقیق به منظور جمع‌آوری اطلاعات از ابزارهایی همچون بررسی اسنادی، مردم نگاری و فنون کار میدانی، به ویژه مشاهده‌ی غیر مداخله‌ایی استفاده کرده است. جهت تحلیل اطلاعات نیز از روش استدلال استنتاج منطقی استفاده نموده است. یافته‌ها نشان می‌دهند. می‌توان نتیجه گرفت بازار سنتی کرمانشاه با توجه به هم ساختی قوی تر کالبد _ رفتار دارای کارایی مناسب و پاسخگوی الگوهای رفتاری کاربران می‌باشد اگرچه در آینده با توجه به عوامل تهدید‌کننده و نقاط ضعفی که وجود دارد می تواند باعث کاهش تنوع الگوهای رفتاری و در نتیجه تضعیف برنامه بازار باشد. درمرکز خرید گلستان نیز به عنوان نمود بازار‌های معاصر ارتباط کالبد - رفتار نامطلوب ارزیابی گردید از این رو می‌توان با استفاده از فرصت هایی که در جدول سوات ارائه گردیده‌اند در جهت کاهش نقاط ضعف آن برآمد و آن را به یک مقر رفتاری زنده در جهت ارتقا کارکرد آن و برنامه اصلی آن قدم برداشت.

هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان تاثیر فضای فیزیکی درمان بر کاهش استرس ناباروران است. پژوهش در 3 مرکز ناباروری در شهر کرج که از نظر شرایط محیطی به 3 دسته ی محیط نامطلوب در داخل و خارج، محیط مطلوب در داخل و محیط مطلوب در خارج تقسیم بندی می شد از طریق سنجش استرس فردی با استفاده از پرسشنامه بسته کوهن و ارزیابی استرس محیطی با استفاده از پرسشنامه بسته اشپیل برگر بین 150 زن نابارور صورت گرفت و پس از تحلیل میزان استرس در 3 مرکز، با استفاده ازپرسشنامه ی مبتنی بر مقایسه تصاویرفضای درمان با هم ترجیح مراجعه کنندگان برای قرارگیری در یک مرکز سنجیده شد. مطالعه ی فوق به صورت توصیفی- تحلیلی می باشد و برای تحلیل آمار توصیفی از فراوانی مطلق و نسبی و همچنین میانگین استفاده شده است.علاوه بر آن جهت تجزیه و تحلیل آمار استنباطی از آزمون تی دو نمونه مستقل و آزمون تحلیل واریانس ANOVA در نرم افزار SPSS24 استفاده شده است. پایایی درونی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ صورت پذیرفته اســت. نتایج حاصل از بررســی مشخص نمود مراجعه کنندگان در محیط نامطلوب از نظر فضای داخلی و خارجی استرس محیطی بالاتری نسبت به محیط مطلوب داخلی و مطلوب خارجی دارند و عوامل محیطی که منجر به حواس پرتی مثبت می شود در کاهش استرس ناباروران تاثیر بسزایی دارد. همچنین افرادی که دارای استرس فردی هستند در هنگام مواجهه با محیط نامطلوب، استرس محیطی بالاتری را نسبت به افراد فاقد استرس فردی در همان فضا از خود نشان می دهند. علاوه بر این با استفاده از پرسشنامه مبنی بر مقایسه تصاویر با هم کاربران فضای بستری خود را با نور بیشتر و پنجره رو به طبیعت، فضای انتظار خود را با نور بیشتر و دارای گیاه، اتاق جراحی با رنگ سبز کم رنگ و فضاهای راهرو را با آبی کم رنگ انتخاب کردند. بنابراین علاوه بر طراحی برمبنای عملکردگرا بودن یک محیط درمان لازم است تا با استفاده از مولفه های موثر بر ارتقای کیفیت محیط و استفاده از روانشناسی محیط اقدام نمود.

گردشگری با مختصات امروزی ، پدیده‌ای نوظهور است که همساز با تکامل فنّاورانه و تحولات فرهنگی مدرنیته سر برآورد. مطلع هستیم که پدیده گردشگری ریشه درحرکت و جابه‌جایی دارد و‌ تحرک‌بخش لاینفک زندگی انسان‌هاست ازاین‌رو می‌توان گفت که تاریخ صنعت گردشگری شاید به قدمت فعالیت‌های نوع بشر است و فقط اشکال و اهداف آن متفاوت بوده است. درواقع این صنعت بیش از هر فعالیت اقتصادی و صنعتی در جهان موجب حرکت و انتقال سرمایه شده و به رشد کشورهایی که اهمیت این صنعت را دریافته‌اند کمک شایان توجهی نموده است. ترکیه نیز توانسته با بهره‌گیری از تمدن کهن، آثار تاریخی غنی، تنوع اقلیمی و فرهنگی و همچنین وسعت جغرافیایی خود در راستای تحقق هرچه بیشتر صنعت توریسم بهره‌مند شود. هدف از تحقیق حاضر به‌کارگیری رویکرد حس دل‌بستگی به مکان جهت انتخاب هدفمند سایت در شهر استانبول ترکیه و بهبود طراحی مکان جهت اسکان گردشگران و رضایت خاطر کامل آن‌ها در طول مدت سفر است، تا درنهایت با انتخاب سایت مناسب برای طراحی معماری مراکز توریستی بهتر با توجه به حس دل‌بستگی به مکان ، به تداوم هرچه بیشتر دیدوبازدیدهای گردشگران در آینده ادامه دهیم. در مرحله نخست معیارها از مبانی نظری و تجارب جهانی استخراج گردید، سپس با استفاده از اطلاعات به‌دست‌آمده به‌صورت تصادفی با افراد 22 محله استانبول در قالب پرسشنامه مصاحبه شد و اولویت‌ منطقه‌ای فضاهای مکانی به دست آمد و آن‌ها را در قالب نقشه‌هایی ارائه دادیم پس‌ازآن با تکنیک‌های استاندارد آماری، داده‌های موردنیاز جمع‌آوری شد و جدولی به‌عنوان ساختاری از دل‌بستگی مکانی افراد در شهر استانبول به دست آمد. درنهایت به کمک روش‌های تحلیل آماری جدول‌های توافقی، واریانس و فرضیه آماری متغیرها، بهترین منطقه و مناطق، جهت طراحی مرکز تفریحی- توریستی بدست آمد که در همین زمینه دیاگرام‌هایی جهت طراحی و انتخاب بهترین مناطق برای مرکز تفریحی-توریستی ارائه شده است.

گرم شدن شهرها به دلیل افزایش شهرنشینی در حال تبدیل شدن به یک مشکل جدی زیست محیطی است که این امر، همراه با تغییرات آب و هوایی و رشد جمعیت در مناطق شهری، فشار عظیمی بر منابع مادی و انرژی وارد خواهد کرد. شهرهای توسعه یافته با جمعیت زیاد، به دلیل نادیده گرفتن پدیده UHI در برنامه‌ریزی، اکثراً دچار مشکلات شدید گرمایشی ومصرف بی رویه انرژی شده‌اند. بنابراین، یافتن تصمیمات موثر بر آب و هوای شهری قبل از اجرای آن‌ها ، برنامه ریزان را در مورد پیامدهای تصمیمات خود مطلع می‌کند. از راه‌حل‌های زیرساختی برای کاهش این مشکل جزایر خنک‌کننده شهری است. از جمله پدیده‌های خنک کننده شهری وجود لکه‌های آب در ساختار شهری است که سبب کاهش دما در سطح شهر می‌شود. تهران در سال‌های اخیر با هجوم جمعیت با مشکلات گرمایشی زیادی مواجه شده است، و تراکم بالای ساخت و سازهای شهری معضل جدیدی است که به روند تشدید جزایر حرارتی در این شهر منجر شده است. احداث دریاچه چیتگر در منطقه رو به رشد تهران فرصت مناسبی برای بررسی اثرات خنک‌کننده لکه‌های آبی و فرم بهینه شهری می‌دهد. در روش مدلسازی نرم افزار ENVI-met4.4.5 می‌توان با مدل‌های پیشرفته به بررسی روش‌های کاهش برای تصمیم‌گیرندگان پرداخت. استراتژی ترکیبی مطالعات پایه و ساخت 16 مدل ترکیبی برای مقایسه سناریوهای شهری بر پایه فرم و هندسه شهری تحت عوامل اقلیمی و شاخص آسایش حرارتی PET برنامه ریزی شد. از نتایج بدست آمده مشخص شد با احداث دریاچه چیتگر دمای محیط کاهش و رطوبت افزایش داشته است. شاخص آسایش حرارتی PET نشان می‌دهد بعد از احداث دریاچه چیتگر آسایش حرارتی مقدار کمتری دارد. در توصیف نتایج بدست آمده از سناریوهای پایه برای یافتن فرم بهینه شهری، هرچه نسبت ارتفاع به عرض دره‌های شهری مقدار بیشتری داشته باشد، دما و شاخص آسایش حرارتی کاهش اما رطوبت افزایش می‌یاید. همچنین نحوه قرارگیری ساختمان‌ها در جهت شمال شرق به جنوب غرب کمترین دما و آسایش حرارتی PET را دارد ولی رطوبت بیشتری دارد. در حالی که مدل شرقی-غربی با کاهش دما و شاخص آسایش حرارتی پایین پس از مدل گفته شده رطوبت پایین‌تری دارد. شاخص آسایش حرارتی PET چیدمان فرم شهری در سه گونه تک بلوک، بلوک مجزا و حیاط مرکزی نشان می‌دهد، فرم حیاط مرکزی از مقدار کمتری برخوردار است در حالی که رطوبت در آن مقدار بیشتری را نشان می‌دهد.

پدیده «کارِ کودک» و «کودکِ کار» یکی از معضلات فراگیر در سراسر جهان به خصوص در کشور‌های در حال توسعه است. به کار گماردن کودکان در حساس‌ترین برهه از زندگی (دوران کودکی) منجر به عواقب جبران ناپذیری هم برای فرد و هم برای اجتماع می‌شود. از آنجا که همه کودکان به صورت یکسان مهارت‌های اجتماعی را فرا نمی‌گیرند و این مسئله تاثیرات مخربی هم بر فرد و هم بر جامعه در حال و آینده می‌گذارد بنابراین هدف اصلی این پژوهش شناخت و ارزیابی کودکان کار 10-16 سال و تبیین مولفه های اجتماع پذیری فضاها بر اساس شناخت به دست آمده از کودکان کار و ارائه الگوهای طراحی و مبانی نظری مناسب جهت طراحی مراکز آموزشی اجتماع پذیر می باشد. در این پژوهش سعی بر این شده است که با استفاده از مطالعات پیشین عوامل محیطی تاثیر گذار بر اجتماع پذیری شناسایی و با اولویت قرار دادن شناخت کاربران مولفه های اصلی مشخص شوند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که کودکان کار از تعاملات اجتماعی ضعیفی به خصوص مهارت ابراز وجود برخوردار هستند بنابراین فضاهای عمومی (محیط) با کارکرد بازی پذیری و طبیعت گرایی در ارتقاء مهارت ابراز وجود و همچنین سایر مهارت‌های اجتماعی بسیار تاثیرگذار خواهد بود و همچنین ویژگی های کالبدی از قبیل: دسترسی پذیری، نفوذ پذیری، مقیاس، چیدمان فضاها (مبلمان) و خوانایی در افزایش تعاملات اجتماعی کودکان کار موثر است. در طراحی محیط آموزشی اجتماع پذیر توجه به مولفه های ذهنی برای رسیدن به مولفه های کالبدی بسیار مهم است که این مولفه ها شامل: مولفه رفتاری- فعالیتی، مولفه معنایی و مولفه زمینه ای می باشد.

هدف از توسعه پایدار مناطق طبیعی و روستایی،گسترش امکانات و بهبود شرایط زندگی نسل کنونی و نسلهای آتی اقشار آسیب پذیر این مناطق است که نظریه پردازان این حوزه ،اکوتوریسم را به عنوان یکی از راهکارهای اصلی در توسعه پایدار این مناطق مطرح میکنند . همچنین معماری اقامتگاه ها و معماری بومی این مناطق ، نقش اساسی در توسعه اکوتوریسم دارد و با استفاده از آن توسعه گردشگری میسر است . مطالعات نشان میدهد که با بهبود تصویر ذهنی گردشگران ازمقصد، رضایتمندی و تمایل آنها به سفر مجدد نیز افزایش پیدا میکند، به علاوه تصویر مقصد می تواند در مراحل مختلف تجربه گردشگری (به عنوان مثال قبل،در طول و بعد از سفر) اصلاح شود، بنابراین طراحی راهبردهای موثر برای ایجاد یک تصویر قوی و مثبت در ذهن گردشگر برای جذب به مناطق گردشگری ویا سفر مجدد به این مناطق ضروری است. بر این اساس مطالعات حاضر برای طراحی اکوکمپ طبیعت گردی ابتدا به معیار ها و ضوابط موجود درحوزه اکوتوریسم پرداخته و سپس به بررسی تاثیر معماری بومی مناطق روستایی بر تصویر ذهنی گردشگران از مقصد گردشگری میپردازد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی- تحلیلی است. داده های پژوهش از 40 سوال و از طریق384 پرسشنامه گردآوری شد و با استفاده از مدل مفهومی پژوهش و به کمک نرم افزار SPSS ، باآزمون فریدمن مورد سنجش قرار گرفت. پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از آلفای کرونباخ تایید گردید. بر این اساس مشخص شد که مولفه های معماری بومی (ریخت شناسی ،هندسه و ساختار، عناصر و مصالح بومی) تاثیر قابل توجهی بر تصویر ذهنی شناختی دارد وهمچنین مولفه ی جذابیت به عنوان ارزش درک شده ازمعماری بومی بر تصویر ذهنی عاطفی گردشگران نیزتاثیر گذار است و این عوامل توامان باعث ایجاد خاطره سازی و تصویر ذهنی از مقصد خواهد شد. با توجه به اینکه تصویر مقصد بر رضایتمندی و وفاداری گردشگر اثر مستقیم دارد لذا میتوان گفت معماری بومی موجب جذب گردشگر به مناطق طبیعی و روستایی میشود. از بین مولفه های معماری بومی منطقه مورد مطالعه (شهرستان ساری)، مولفه هندسه و ساختار بیشترین و بعد از آن مولفه عناصر و مصالح بومی و درنهایت مولفه ریخت شناسی کمترین تاثیر گذاری بر تصویر مقصد و ماندگاری در ذهن گردشگران را دارا بودند.و به طور کلی مولفه های سقف شیبدار ، غلامگرد، مصالح چوب و کاهگل، نپار،از مولفه های قوی ومولفه های سرویس بهداشتی در حیاط ، مصالح سنگ ، پی ساختمان از ضعیف ترین تاثیر گذاری بر تصویر مقصد برخوردار هستند. با توجه به نتایج بدست آمده از نگرش گردشگران و تصویر مقصد به دست آمده از معماری بومی این منطقه، در راستای توسعه گردشگری اکوتوریسم و توسعه فعالیتها، در روستای علمدارده ،در مناطق جنگلی و کوهستانی شهرستان ساری، طراحی در قالب ایجاد اکوکمپ طبیعت گردی درکنار روستا و در دل طبیعت، تحت عنوان اکوکمپ طبیعت گردی با استفاده از مولفه های معماری بومی انجام شد که انواع فعالیت های مرتبط با این گردشگری با توجه به دیدگاه بدست آمده ازگردشگری اکوتوریسم پیاده سازی میکند

هدف از توسعه پایدار مناطق طبیعی و روستایی،گسترش امکانات و بهبود شرایط زندگی نسل کنونی و نسلهای آتی اقشار آسیب پذیر این مناطق است واکوتوریسم نیز به عنوان یکی از راهکارهای اصلی در توسعه پایدار این مناطق مطرح است . همچنین معماری اقامتگاه ها و معماری بومی این مناطق ، نقش اساسی در توسعه اکوتوریسم دارد و با استفاده از آن توسعه گردشگری میسر است . مطالعات نشان میدهد که با بهبود تصویر ذهنی گردشگران ازمقصد، رضایتمندی و تمایل آنها به سفر مجدد نیز افزایش پیدا میکند، به علاوه تصویر مقصد می تواند در مراحل مختلف تجربه گردشگری (به عنوان مثال قبل،در طول و بعد از سفر) اصلاح شود، بنابراین طراحی راهبردهای موثر برای ایجاد یک تصویر قوی و مثبت در ذهن گردشگر برای جذب به مناطق گردشگری ویا سفر مجدد به این مناطق ضروری است. بر این اساس مطالعات حاضر برای طراحی اکوکمپ طبیعت گردی ابتدا به معیار ها و ضوابط موجود درحوزه اکوتوریسم پرداخته و سپس به بررسی تاثیر معماری بومی مناطق روستایی بر تصویر ذهنی گردشگران از مقصد گردشگری میپردازد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی- تحلیلی است. داده های پژوهش از 40 سوال و از طریق384 پرسشنامه گردآوری شد و با استفاده از مدل مفهومی پژوهش و به کمک نرم افزار SPSS ، باآزمون فریدمن مورد سنجش قرار گرفت. پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از آلفای کرونباخ تایید گردید. بر این اساس مشخص شد که مولفه های معماری بومی (ریخت شناسی ،هندسه و ساختار، عناصر و مصالح بومی) تاثیر قابل توجهی بر تصویر ذهنی شناختی دارد وهمچنین مولفه ی جذابیت به عنوان ارزش درک شده ازمعماری بومی بر تصویر ذهنی عاطفی گردشگران نیزتاثیر گذار است و این عوامل باعث ایجاد خاطره سازی و تصویر ذهنی از مقصد خواهد شد. با توجه به اینکه تصویر مقصد بر رضایتمندی و وفاداری گردشگر اثر مستقیم دارد لذا میتوان گفت معماری بومی موجب جذب گردشگر به مناطق طبیعی و روستایی میشود. از بین مولفه های معماری بومی منطقه مورد مطالعه (شهرستان ساری)، مولفه هندسه و ساختار بیشترین و بعد از آن مولفه عناصر و مصالح بومی و درنهایت مولفه ریخت شناسی کمترین تاثیر گذاری بر تصویر مقصد و ماندگاری در ذهن گردشگران را دارا بودند.و به طور کلی مولفه های سقف شیبدار ، غلامگرد، مصالح چوب و کاهگل، نپار،از مولفه های قوی ومولفه های سرویس بهداشتی در حیاط ، مصالح سنگ ، پی ساختمان از ضعیف ترین تاثیر گذاری بر تصویر مقصد برخوردار هستند. با توجه به نتایج بدست آمده از نگرش گردشگران و تصویر مقصد به دست آمده از معماری بومی این منطقه، در راستای توسعه گردشگری اکوتوریسم و توسعه فعالیتها، در روستای علمدارده ،در مناطق جنگلی و کوهستانی شهرستان ساری، طراحی در قالب ایجاد اکوکمپ طبیعت گردی درکنار روستا و در دل طبیعت، تحت عنوان اکوکمپ طبیعت گردی با استفاده از مولفه های معماری بومی انجام شد که انواع فعالیت های مرتبط با این گردشگری با توجه به دیدگاه بدست آمده ازگردشگری اکوتوریسم پیاده سازی میکند.

این پژوهش با توجه به سهم عمده مصرف انرژی در ساختمان های اداری بلندمرتبه ایران و همچنین به دلیل اهمیت زیاد این مسئله در اقلیم گرم و خشک، در پی ارائه راهکاری موثر برای کاهش مصرف انرژی از طریق پوسته خارجی ساختمان بویژه در فصل گرما است. ازاین رو، در قالب روش تحقیق کاربردی با بهره گیری از مدل سازی و شبیه سازی ساختمان دیوان محاسبات کشور به دنبال ارزیابی انرژی مصرفی و آلاینده های زیست محیطی نماهای دوپوسته در دوره بهره برداری است. در این مطالعه نما های دوجداره باهدف شناسایی و مقایسه تطبیقی گونه های مختلف و همچنین اولویت بندی آن ها به عنوان راهکار کاهش مصرف انرژی ازلحاظ بارحرارتی در بازه زمانی یک ساله مورد تحلیل قرارگرفته است. لازم به ذکر است که اطلاعات بدست آمده در دو مرحله مورد بررسی قرار گرفتند و در نهایت بهترین گزینه انتخاب گردید. در ابتدا انرژی مصرفی برای بار سیستم روشنایی نشان داد که هر یک از حالت های پایه و عمودی، پرمصرف ترین و نمونه های دالانی و جعبه ای کم مصرف ترین شناخته شدند. علاوه بر این، در رابطه با انرژی مصرفی برای بار گرمایش و سرمایش نیز همین موضوع صادق است که نمای عمودی بیشترین و نمای دالانی کمترین میزان را برخوردارند. نتایج حاکی از آن است که به کارگیری نوع دالانی از میان انواع نماهای دوپوسته موجب می گردد تا انرژی مصرفی اولیه و کل آن نسبت به سایرین مقرون به صرفه تر گردد. بطوریکه، با تدابیر اتخاذ شده مصرف انرژی سالیانه در مقایسه حالت پایه با نمای افقی به ترتیب برای مجموع بار گرمایش و سرمایش 32% (در مرحله اول)کاهش یافت. در مورد آلاینده ها هم نتایج نشان می دهند که نمای دالانی کمترین (در واقع هر سه نوع نمای دالانی، عمودی و حالت پایه از مقادیر یکسانی برخوردار هستند) و نمای جعبه ای بیشترین مقادیر انتشار کربن نهان و معادل را دارد. همچنین، نمای دالانی نسبت به حالت پایه بهینه ترین نما در انتشار کربن دی اکسید است. درحالیکه، میزان درصد بهینه سازی نمای عمودی صفر بدست آمد. بدین ترتیب، در مرحله ی دوم بهینه ترین نما برای ساختمان دیوان محاسبات نمای دالانی یا همان افقی انتخاب گردید. سپس، بار روشنایی و حرارتی نمای دالانی با مدل پایه مقایسه شد. مطابق نتایج استخراج شده از نرم افزار، درصد بهینه حالت پایه نسبت به نمونه بهینه(نمای دالانی) ارزیابی شد و نشان داد که نمای بهینه (دالانی) می تواند 73% از بار سیستم بکاهد. درصد بهینه سازی در بخش بار حرارتی (بار سیستم گرمایش و سرمایش) هم 37% بدست آمد. پس از بررسی های صورت گرفته می توان اینطور بیان کرد که درکل و در مقایسه با دو حالت بهینه و پایه، انرژی مصرفی کلی ساختمان با اعمال برخی از راهکارهای مرتبط با اقلیم کاهش می یابد. بر این-اساس، نمای دالانی با خصوصیات مذکور تاثیر زیادی در کاهش هزینه های برق و گاز خواهد داشت.

همراه رشد جمعیت در مناطق مختلف جهان ، مناطق شهری نیز در حال گسترش است. شهرنشینی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه ادامه خواهد یافت. همراه شدن این شهرنشینی با صنعتی شدن، عواقب اجتناب ناپذیری مانند افزایش فعالیت صنعتی و انتشار گازهای گلخانه ای و تغییرات آب و هوایی رادرپی دارد . در بخش آب ، رشد شهری به طور کلی تقاضای آب را افزایش می دهد و به تبع آن باعث ایجاد فاضلاب بیشترو تاثیرات منفی بر محیط زیست می شود. درحالی که مدیریت آب نه تنها برای حفظ ، بلکه به منظور بهبود آب و فاضلاب نیز مورد چالش قرار می گیرد.ایران هم اکنون در حال تجربه مشکلات جدی آب است. خشک سالی های مکرر توام با برداشت بیش از حد آبهای سطحی و زیرزمینی از طریق شبکه بزرگی از زیرساختهای هیدرولیکی و چاههای عمیق، وضعیت آب کشور را به سطح بحرانی رسانده است. از نشانه های این وضعیت خشک شدن دریاچه ها، رودخانه ها و تالابها، کاهش سطح آبهای زیرزمینی، فرونشست زمین ،تخریب کیفیت آب، فرسایش خاک، بیابان زایی و طوفان های گرد و غبار بیشتر است.معماری سبز، یا طراحی سبز، یک رویکرد ساخت است که اثرات مضر بر سلامت انسان و محیطزیست را به حداقل میرساند، یکی از راهکارهای مقابله با چالشهای تامین آب در قالب معماری سبز، سیستم آبهای خاکستری میباشد. معمار یا طراح "سبز" با انتخاب راهکارها و سازههای سازگار با محیطزیست تلاش میکند تا از هوا، آب و زمین محافظت کند. ازجمله اهداف معماری سبز صرفه جویی در آب را میتوان نام برد، و ازآنجاکه آب عنصر جدایی ناپذیر معماری سبز خواهد بود، سیستم آبهای خاکستری راهکاری بسیار موثر در جهت تحقق اهداف سبز میباشد. آب مصرفی داخل ساختمان، تصفیه و استفاده مجدد از آن با استفاده از امکانات کوچک و در محل راهکاری است که اهداف سبز را تامین میکنند و عدم نیاز به آب آشامیدنی در مصارف غیر شرب را امکانپذیر خواهد کرد. هیچ دستورالعمل بین المللی یکنواختی برای تعیین کیفیت و وسعت استفاده از فاضلاب خاکستری وجود ندارد. در بسیاری موارد ، توصیه های ملی و حتی گاهی محلی در مورد استفاده از سیستم های بازیافت آب خاکستری ابلاغ می شود. در این پژوهش بر پایه مفاهیم مربوط به این مبحث و استاندارهای پیشرو در کاربرد این سیستم ها با بهره گیری از منابع اطلاعاتی و پژوهش های انجام شده با ورود به جزییات دقیق به صورت اسنادی و بررسی متون، کتاب ها، مجلات تخصصی، طرح هاو پایان نامه های پژوهشی مرتبط با موضوع، تحلیل نمونه سیستم های بازیافت آب های خاکستری موجود در دنیا جزییات استفاده ازآب های خاکستری، استاندار ها، محدویت ها و قوانین استفاده ازاین سیستم ها بررسی شده و دستورالعمل های بازیافت محلی آب بدست آمده است.

امروزه موضوع خلاقیت به یکی از موضوعات داغ در زمینه ی رشد و پرورش کودکان تبدیل شده است و در مطالعات روان شناسی و طراحی محیط، اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. پژوهش ها بر تاثیرگذاری محیط پیرامون کودک بر رشد خلاقیت او تاکید دارند. ازآنجاکه شخصیت در سنین کودکی شکل می گیرد، تمرکز پژوهشگران حوزه خلاقیت بر دوران کودکی است؛ لذا هدف اصلی این تحقیق، واکاوی ارتباط بین خلاقیت کودک و محیط آموزشی مناسب رده سنی 2 تا 10 سال و شناسایی و تبیین مولفه های محیطی موثر بر خلاقیت، با بهره گیری از نگرشی مبتنی بر شناخت ابعاد جسمانی و روانی کودک و نیازهای وی به عنوان کاربر محیط معماری، و ارائه الگوهای طراحی مناسب جهت طراحی فضای آموزشی خلاق کودک می باشد. تحقیق کمی حاضر به شناسایی متغیرهای اساسی موجود در پژوهش های مطرح درباره چگونگی رابطه محیط و خلاقیت کودکان پرداخته و سعی بر تدقیق و جمع بندی روابط بین آن ها داشته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که محیط با ویژگی هایی نظیر تنوع و پیچیدگی، تسهیلگری تعاملات اجتماعی و کار جمعی، تحریک کنندگی، انعطاف پذیری، خوانایی، ارتباط با طبیعت و...، در افزایش خلاقیت کودکان موثر است. همچنین اگر محیط آموزش به شکلی طراحی شود که در آن اصول روان شناسی محیط مرتبط با شرایط جسمانی و روانی کودک رعایت شود، بستر مناسبی برای شکوفایی و تقویت خلاقیت کودک ایجاد می گردد.

محیط فیزیکی یک مدرسه نقش مهمی در افزایش یادگیری و آموزش دارد. در حال حاضر مجموعه ای از تحقیقات مطالعه شده نشان دهنده ی تاثیرات مهم محیط فیزیکی مدرسه بر دانش آموزان و معلمان است، بااین حال در ساخت مدارس به این موضوع بسیار کم توجهی شده است که در این میان مدارس دولتی و غیردولتی در ایران نیز از این مقوله مستثنی نیست. پژوهش حاضر تاثیر محیط فیزیکی بر یادگیری، رفتار، عملکرد و نتایج را در مدارس ابتدایی دخترانه‎ی شهر ایلام می سنجد. که شامل جامعه تلفیقی از سه مدرسه ابتدایی در سطح شهر هست، یک بررسی فیزیکی برای ارزیابی ساختمان های مدرسه و محیط کلاس طراحی شده است که به اندازه گیری تاثیر محیط داخلی یک کلاس بر دانش آموزان منجر می شود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان ابتدایی دختر 4 منطقه شهری شهر ایلام است. در پژوهش حاضر نمونه گیری با استفاده از نرم افزار Minitab و به تعداد 300 نفر از دانش آموزان انتخاب گردید. همزمان یک پرسشنامه نیز برای نشان دادن دغدغه‎ها و علاقه مندی های دانش آموزان در مورد محیط مدرسه آن ها طراحی شد، گردآوری داده ها در این پژوهش از نوع پیمایشی بوده و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شده است. یافته ها در سطح (p<./.5) نشان داد عوامل محیطی بر یادگیری دانش آموزان شهر ایلام در حد متوسط به بالا تاثیرگذار است. همچنین عامل دما و تهویه محیط و نور محیط بر یادگیری دانش آموزان شهر ایلام در حد متوسط به بالا تاثیرگذار بوده است. در پژوهش حاضر فرضیات مداخلات صوتی و عوامل بصری بر یادگیری دانش آموزان شهر ایلام مورد تایید قرار گرفت و در سطح (p<./.5) فرضیات مذکور بر یادگیری دانش آموزان شهر ایلام در حد متوسط به بالا تاثیرگذار هستند.

با توجه به اهمیت جامعه روستایی در نظام اقتصادی کشور، این موضوع صاحب نظران حوزه روستایی را وامی دارد در چهارچوب توسعه ملی به مقوله روستا و توسعه روستایی جدی تر و عمیق تر بیاندیشند. از اینرو توسعه این جوامع به صورتی پایدار که مشکلات این مناطق را کاهش دهد و باعث ارتقا آن ها در تمام حوزه های پایداری شود یک امر ضروری برای حفظ بقا این جوامع به نظر می رسد. که دست آورد نهایی این توسعه عبارت است از رهایی ازفقر اقتصادی، فقر غذایی، فقر فرهنگی، فقر علمی و فقر زیست محیطی. در این میان یکی از استراتژی های نوین در این مناطق که در برگیرنده تمامی مباحث توسعه پایدار است حضور اگروتوریسم است. گردشگری_کشاورزی بعنوان یک استراتژی توسعه پایدار نه تنها بر توسعه در روستاها در راستا رشد اقتصاد کشاورزی بلکه بعنوان یک استراتژی برای حفظ ساختار سنتی جوامع محلی نیز در نظر گرفته شده است. با این حال این مقاصد و مناطق باید مراقب مسائل زیست محیطی و همچنین مشکلات اجتماعی ناشی از توسعه گردشگری باشند. در این راستا نگرش کشاورزان و افراد بومی به پذیرش و مشارکت در اگروتوریسم بعنوان مهمترین ذینفعان این نوع گردشگری که بیشترین آشنایی را با مشکلات و قوت های موجود در روستا دارند، از اهمیت بالایی برخوردار است. بر این اساس، هدف از این تحقیق سنجش نگرش کشاورزان و ساکنین بومی بر تمایل یا عدم تمایل آن ها به مشارکت درمتنوع سازی از طریق گردشگری است. به همین منظور، در این پژوهش ارزیابی مولفه های توسعه پایدار اگروتوریسم بر اساس دیدگاه های محلی با استفاده از مشاهدات میدانی و مصاحبه انجام شد. این پژوهش از حیث هدف کاربردی است و به لحاظ روش انجام، توصیفی _تحلیلی می باشد و برحسب ماهیت داده ها از نوع تحقیقات کمی می باشد. جامعه آماری ساکنین روستای دولاب می باشند. روش های آماری مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل همبستگی با استفاده از نرم افزار SPSS و مدلسازی معادلات ساختاری (SEM) به کمک روش حداقل مربعات جزیی ( PLS) و با نرم افزار SMARTPLS نسخه 3 می باشد. نتایج تحلیل ها حاکی از آن است، که مهمترین عامل در راستا قبول اگروتوریسم از طرف جامعه بومی به مشکلات موجود در روستا بر می گردد. مشکلاتی که ناشی از مسائل اجتماعی_ فرهنگی و اقتصادی، بویژه مشکلات اقتصادی می باشد و با دید مثبتی که آنان به گردشگری دارند، این امید را دارند تا با توسعه گردشگری بتوان به رفع این مشکلات کمک کرد و از مهاجرت روستاییان جلوگیری کرد.همچنین، نتایج نشان دهنده این است که کسب درآمد مهمترین عامل در راستا موافقت اهالی بومی با پذیرش گردشگری و تاثیر گذارترین عامل بر مشارکت آ ن ها در فعالیت های مرتبط با گردشگری کشاورزی می باشد که با اطمینان از این موضوع حتی حاضرند در این راستا سرمایه گذاری کنند و در روستا بمانند. با توجه به نتایج بدست آمده از مدل های ارزیابی شده و نگرش روستاییان در راستا توسعه گردشگری کشاورزی و توسعه فعالیت ها، در روستا دولاب طراحی ای در قالب ایجاد خانه های بوم گردی با هسازی خانه های متروکه، تحت عنوان دهکده اگروتوریستی انجام شد که انواع فعالیت های مرتبط با این گردشگری را در روستا با توجه به دیدگاه بدست آمده، پیاده سازی کرده ایم.

ژوهش حاضر با تکیه بر رویکرد تعامل انسان و طبیعت به بررسی ویژگیهای طراحی محیط با رویکرد حیات دوستی می پردازد.محققان اعتقاد دارند، دوران کودکی هر فرد میتواند شکل دهندهی هویت بزرگسالی وی باشد و فرآیند رشد در دوران کودکی تاثیر به سزایی در شخصیت آنان دارد. این امر با در نظرگیری مکانی که کودک در آن رشد کرده قابل تصور است بهترین زمان برای آموزش کودک، همان سالهای اولیه زندگی میباشد. توجه به این مطلب، موجب فعالیتهایی در زمینه ارتباط کودک و طبیعت شده است. مهد کودک از جمله محیطهایی است که میتواند زمینه رشد و شکوفایی کودک را فراهم آورد. برای ایجاد این محیط آموزشی و فرهنگی، ابتدا باید کودک، روحیات، نیازها و دنیای او را را شناخت. همگام با شناخت نیازهای کودک از طریق بررسی مفاهیم روانشناسی محیطی، فضای معماری را طراحی کرد که در پرورش اندیشه، رفتار و خلاقیت کودکان موثر باشد. هدف از این پژوهش دستیابی به ویژگیهای طراحی معماری محیطهای مبتنی بر تعامل کودک و طبیعت و بهره گیری از آن ویژگیها به عنوان الگو در جهت طراحی محیطهای ساخته شده برای کودکان است، تا کودکان بتوانند خلا قیت خود را شکوفا نمایند. در بررسی پیشینه موضوع به این مطلب اشاره شد که ارتباط با طبیعت باید از دوران کودکی هر فرد آغاز شود تا در بطن او نهادینه شود. در این پژوهش به شناخت نظریات مختلف درباره کودکان، آموزش آنها و سپس به شناخت الزامات فضای مورد نیاز آنها برای ارتباط با طبیعت پرداخته شده است. در این پژوهش از روش کیفی و تحلیلی توصیفی استفاده شده است. در این پژوهش، با توجه به مسئلهی اصلی مورد پژوهش، ابتدا چگونگی ارتباط کودک و محیط اموزشی بررسی شده است. سپس به بررسی این دو مولفه نسبت به یکدیگر پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش راکودکان زیر 6سال تشکیل میدهند.برای دست یابی به اطلاعات مورد نیاز به بررسی نقاشیهای کودکان از طبیعت و و توصیف آنها پرداخته شد. در فصل چهارم و در قسمت محدودیتهای پژوهش به این مطلب اشاره شده است که به دلیل عدم خوانایی و توانایی کودکان زیر 2سال برای کشیدن نقاشی، از روش کتابخانه ای برای بررسی نیازهای آنان استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان داد محیطهای طبیعی با داشتن ویژگیهایی ساختاری چون انسجام، خوانایی، رمز و راز و پیچیدگی که بر روان کودک موثر است و نیز خصوصیاتی چون تنوع، تغییر، تحرک، چشم انداز، مسیر و غیره میتوانند بستر مناسبی را جهت رشد و پرورش خلاقیت کودکان فراهم آورند، هم چنین کودکان تمایل دارند با طبیعت ارتباط برقرارکنند، جزییات و عناصر آن را در اطراف خود لمس کنند. در ادامه روند پژوهش، با بررسی نمونه های موردی الگوی مناسبی برای طراحی مهد کودک معرفی گردیده است. ازجمله این الگو ها: فرم مناسب، به کارگیری رنگ، کشاندن طبیعت به داخل فضاها، برگزاری کلاسها در طبیعت، شفافیت فضاها، لمس عناصر طبیعی در محیط، دیدن ابعاد و اندازه مختلف طبیعت در محیط و ارایه الگوی مناسب در طراحی فضای مناسب می باشد.

در حال حاضر در سطح شهرها فضاهای عمومی سرزنده ای که در آن ها فعالیت های فرهنگی و هنری با مشارکت اجتماعی و فعالیت خود افراد جامعه شکل می گیرند بسیار کم است. سینماها از جمله مکان های عمومی در حوزه ی فرهنگی و هنری یک شهر هستند که سرزندگی و پویایی فضای آن ها در سرزندگی همسایگی نیز می تواند تاثیرگذار باشد. با این وجود پردیس های سینمایی در ایران به ویژه در شهرستان ها به لحاظ فضایی، سرزندگی لازم به گونه ای که جاذب و همه شمول باشند؛ ندارند. رویکرد مکان سازی که در مرکز آن مشارکت مردمی قرار دارد، از سوی موسسه ی تحقیقاتی PPS برای بهبود کیفیت فضاهای عمومی معرفی شده است و فضاهای عمومی موفق را با درنظر داشتن چهار مولفه ی راحتی و تصویر ذهنی، قابلیت دسترسی، کاربری و فعالیت ها و اجتماع پذیری شناسایی می کند. در این میان مکان سازی خلاق با تاکید بر پروژه ها و فعالیت های فرهنگی و هنری در تلاش است تا با طراحی فضاهایی با محوریت فرهنگ و هنر موجب جذب مردم به فضا برای مشارکت در خلق هنر شود. بدین سبب علاوه بر اقدامات فیزیکی طراحی و خلق مکان، مکان سازی دیجیتال هم برای موفقیت حقیقی هرچه بیش تر یک مکان برای افزایش مشارکت مردم در شکل دهی به فضای پیرامونشان می تواند کمک کننده باشد. در این پژوهش سه سینما در شهر تبریز؛ پردیس سینمایی ستاره بارن، پردیس سینمایی قدس و مجتمع سینمایی ناجی، که کیفیت های اولیه ی این پژوهش را داشتند به عنوان نمونه های موردمطالعه انتخاب شده اند. فرضیه ها ی پژوهش از طریق مدل مفهومی تدوین شده و روش تحقیق پیمایشی با توزیع پرسش نامه بین 387 نفر کاربران سه سینما موردبررسی قرارگرفته است. ابتدا تاثیر چهار مولفه ی کلیدی مکان عمومی موفق در سرزندگی این سه سینما بازشناسی شده است. سپس میزان سرزندگی مکان سه سینما نسبت به هم محاسبه گردیده است تا سینمای سرزنده از نظر شهروندان شناخته شود و فاکتورهای طراحی آن در بخش عملی پژوهش موردتوجه قرار گیرد.در این پژوهش فضاهای موثر در سرزندگی مکان یک سینما باتوجه به مفهوم قدرت +10 و هم چنین فعالیت های موثر در سرزندگی مکان یک سینما با توجه به گونه ی مکان سازی خلاق شناسایی شده است. در ادامه تاثیر مکان سازی دیجیتال نیز در ارتقاء سرزندگی حقیقی یک مکان مورد بررسی قرار گرفته است. درآخر پاسخ ها از طریق نرم افزار SPSS مورد تحلیل واقع شده است. با توجه به نتایج آماری به دست آمده از پژوهش، مدل تکمیلی پژوهش برای طراحی مکان سینمای سرزنده در بخش نظری پایان نامه ارائه گردیده است که در نهایت منجر به ارائه ی یک طرح معماری در بخش عملی پایان نامه برای یک مجتمع سینمایی سرزنده در همسایگی منطقه ی ائل گلی شهر تبریز شده است. با توجه به این نتایج ، مردم بیش تر جذب حضور در سینماهای چندمنظوره ای می شوندکه امکانات سرزنده ی مختلف دیگری را در کنار اکران فیلم در اختیار آن ها بگذارد.

دانش تحقیقات در زمینه تاثیرات زیست محیطی و افزایش نگرانی در مورد پایداری، انگیزه ای برای تشکیل سامانه های سبز ساختمان بوده است. سامانه های ساختمان های پایدار مجموعه ای از معیارها هستند که عملکرد ساختمان و تاثیرات آن بر روی محیط زیست سنجیده و به آن ها بر حسب اهمیت ارزش می نهند. سامانه ارزیابی لید، فعال در زمینه انرژی و طراحی زیست محیطی در سال 1998 توسط ایالت متحده ایجاد شد. دستورالعمل لید حدوداً دارای 7 معیار موقعیت و حمل و نقل ، انرژی ، آب ، سایت پایدار ، کیفیت زیست محیط داخلی و نوآوری و خلاقیت و که یکی از معیارها کیفیت محیط داخلی است. از آنجا که دوران پساصنعتی باعث افزایش تعداد کارمندان و طبیعتاً تعداد ادارات شده است لذا میزان مصرف انرژی و کیفیت م حیط، یکی از دغدغه های طراحان بوده است. کیفیت محیط داخلی مرتیط با حوضه هایی چون آسایش محیطی و تاثیر آن یر انسان است و شامل 6 فاکتور 1- طراحی محیط کار 2- دما و تهویه محیط 3 – نور 4- رنگ 5- آکوستیک 6- گیاهان در محیط ساختمان است. که از میان آن ها روشنایی روز پس از انجام مطالعات در این زمینه و استخراج داده های کیفی، به صورت تحلیل های کمی توسط نرم افزار دیوا (نرم افزار تخصصی روشنایی و انرژی با امکان بررسی معیارهای لید) در دو مقیاس فضای کار اداری (اتاق اداری) و کل ساختمان مورد بررسی قرار می گیرد. معیار های ارزیابی شده ، معیارهایی مرتبط با مطلوبیت محیطی (کیفی ) ، مبانی روشنایی روز و معیار های سالانه آسایش بصری ( کمی ) است. قابل ذکر است از نتایج تحقیق و مدل های تحقیقی برای طراحی طرح نهایی استفاده شده است. اداره محیط زیست (عنوان پژوهش) می بایست در جهت نشان دادن عملکرد و وظایف این اداره (حفظ محیط زیست) در نما و پلان و پیکره همچنین سایت مجموعه، نشان بیشتری از طبیعت را داشته باشد به طوری که بنا با سایت مجموعه یکپارچه بوده و احیاگر پتانسیل سایت از نظر محیط زیست باشد. سایت مجموعه در سنندج واقع است و در هم جواری پل تاریخی قشلاق سنندج می باشد. در طراحی سعی شده است علاوه بر رویکرد اصلی پایان نامه، جنبه های زیست محیطی و تاریخی سایت لحاظ شود.

امروزه با افزایش آلودگیهای زیست محیطی حاصل از مصرف بی رویه سوختهای فسیلی و تاثیر مصرف انرژی صنعت ساختمان در افزایش این الودگیها، موضوع بهره وری مصرف انرژی ساختمانها اهمیت فراوانی یافته است. با توجه به پیشرفت فناوریهای مختلف و نوظهور در عرصه طراحی و اجرای ساختمانها هزینههای اولیه اجرایی نیز افزایش یافته و گزینش راهکار بهینه جهت کاهش مصرف انرژی در ساختمانها اهمیت بیشتری پیدا میکند. از این رو استفاده از راهکارهایی که تا حد امکان منجر به افزایش مصرف منابع و انتشار گاز دی اکسید کربن ناشی از تولید مصالح جدید نمیگردند و هزینه سرمایهگذاری ساختمان را افزایش نمیدهند، در الویت قرار میگیرند. هدف کلی در این پژوهش دستیابی به تدابیر و راه کارهای قابل استفاده در طراحی و ساخت بناهای اداری در اقلیم سنندج جهت استفاده بهینه از انرژی و کاهش الودگیهای زیست محیطی است. استراتژی اصلی در تحقیق حاضر گزینش راهکارهایی است که با کاهش استفاده از تجهیزات پیشرفته و هزینه بر، بتوان از طریق طراحی معماری، برای دستیابی به اهداف تحقیق گام برداشت. تحقیق حاضر شامل سه بخش اصلی میباشد. در بخش اول مباحث ادبیات موضوع و مبای نظری مورد بررسی قرار میگیرد. در مرحله دوم با توجه به نتایج حاصل از مرحله قبل، پارامترهای تاثیرگزار بر روی مصرف انرژی بنا از قبیل فرم بنا، جهتگیری بنا،درصد بازشوهای بنا در جبهه های مختلف، قرار گیری بهینه فضاهای مختلف در بنا با توجه به میزان مصرف انرژی و برخی موارد دیگر به عنوان متغیرهای پژوهش انتخاب شده و مورد بررسی قرار میگیرند. روش تحقیق در پژوهش حاضر بر مبنای پژوهش علی و شبیهسازی رایانهای میباشد. نرمافزار مورد استفاده در این تحقیق "دیزاین بیلدر" است که نرمافزاری جهت تحلیل حرارتی ساختمان بوده و شبیهسازی بر روی ساختمانی فرضی با کاربری "سازمان نظام مهندسی ساختمان سنندج" که برنامه فیزیکی آن منطبق با فضاهای موجود در ساختمان فعلی این کاربری میباشد، انجام گرفته است. در مرحله پایانی نیز حالت بهینه مصرف انرژی برای هرکدام از متغیرهای تحقیق مشخص شده و فرایند طراحی کاربری مورد نظر بر اساس نتایج حاصل از مرحله اول و دوم انجام میگیرد.

فضای عمومی در شهر، از دیرباز بستری برای تجلی ارزش های فرهنگی و روابط اجتماعی بوده است. نظام فرهنگی و اجتماعی با یکدیگر پیوند دوسویه ی دیرینه ای دارند به این معنا که برقراری و تداوم و روابط اجتماعی باعث تقویت هنجارها و ارزش ها می شود و از سوی دیگر فرهنگ، شرایط و نحوه شکل گیری روابط اجتماعی را نیز تعیین می نماید. برای ایجاد یک رابطه پیونددهنده میان مردم و شهر باید به نوعی از فعالیت ها که موجب اشتراکاتی میان مردم و شهر می شوند، توجه نمود، چنین فعالیت هایی ریشه در هنر به معنای عمومی دارند؛ که در ارتباط تنگاتنگ بافرهنگ است. لذا هر سه این کاربری ها، فرهنگی، اجتماعی، هنر عمومی، نقش برجسته ای در پایداری اجتماعی و سرزندگی فضای شهری خواهند داشت بنابراین هدف اصلی این پژوهش طراحی یک پایگاه اجتماعی – فرهنگی است که در آن مجال ارائه هنرهای عمومی به اقشار مختلف داده شود تا بتوان حضور مردم را درصحنه شهر فارغ از مشغولیت های کاری آماده نمود. در این پژوهش با بهره گیری از روش تحقیق پیمایشی، ابعاد تاثیرگذار بر ارتقای پایداری اجتماعی فضاهای عمومی به ویژه فرهنگی شناسایی شده و سپس فضاهای عمومی، مراکز اجتماعی و فرهنگی و بالاخص فرهنگسراها به عنوان پاتوق شهری بررسی می گردد. بر این اساس رساله حاضر با بهره گیری از «روش توصیفی-تحلیلی» در مرحله نظری و «روش پیمایشی» در مرحله تحلیلی و با ابزار گردآوری داده مشتمل بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی به بررسی مفهوم پایداری اجتماعی در معماری و طراحی فضای فرهنگی پرداخته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که عوامل پویایی و سرزندگی، آسایش و آرامش، عدالت اجتماعی، هویت و غنای فرهنگی، امنیت اجتماعی، تنوع و گوناگونی، تعلق اجتماعی به مکان و مشارکت پذیری اجتماعی با پایداری اجتماعی دارای رابطه مستقیم و بر روی افزایش آن از دیدگاه کاربران تاثیر بسزایی دارند که در میان این عوامل پویایی و سرزندگی و آسایش و آرامش به ترتیب بیشترین تاثیر را بر روی افزایش پایداری اجتماعی در مجموعه های فرهنگی از دیدگاه کاربران دارا می باشند.

محیط های انسان ساخت هنگامی می تواند بیشترین مطلوبیت را برای انسان در بر داشته باشند که انتظارات وی را در ابعاد مختلف زیست محیطی، کالبدی و اقتصادی برآورده سازند. چنانچه هر یک از این عوامل در یک مکان فاقد کیفیات مطلوب باشند، بر ادراک و احساس وی از فضا و در نتیجه بر سطح رضایت مندی او از آن مکان تاثیر گذار خواهد بود. بنابراین، با توجه به افزایش روزافزون مراکز خرید در ایران و همچنین کارکرد و اهمیتی که این مراکز در زندگی روزمره مردم دارند شناسایی عوامل موثر بر جذابیت مراکز خرید و به تبع آن رضایت مندی مشتریان برای مالکان و مدیران مراکز خرید از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لذا در این پژوهش تاثیر عوامل کالبدی گوناگون در جهت جذب کاربران و ارتقاء حس رضایت مندی مشتریان مورد بررسی قرار می گیرد. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است که ترکیبی از مطالعات کمی و کیفی است و با نگرشی کارکردی سعی در تحلیل رابطه متقابل میان عوامل کالبدی گوناگون و رضایت مندی دارد. بنابراین، ابتدا به جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی درباره مراکز خرید و عوامل کالبدی آن ها پرداخته می شود، سپس به بررسی روابط میان آن ها و میزان رضایت مندی مشتریان از طریق مردم نگاری و ابزار پرسش نامه پرداخته می شود و در آخر با کمک نرم افزارSPSS و آزمون های آماری مانند Willcoxn Signed Ranks و Kolmogorov–Smirnov، نتایج تفسیر شده و به صورت مستدل تر ارائه می شود. جامعه آماری این پژوهش را 142 نفر از مراجعه کننده گان به دو مرکز خرید اصلی و بزرگ تبریز(لاله پارک و ستاره باران) تشکیل می د هند. در نهایت این پژوهش و نتایج حاصل از آن نشان می دهد که عوامل کالبدی مراکز خرید تاثیر زیادی در جذب و تامین حس رضایت-مندی کاربران دارند و همچنین عوامل کالبدی درونی و بیرونی تقریباً تاثیر یکسانی را روی رضایت مندی افراد دارند و همچنین از میان عوامل بررسی شده 7 عامل به ترتیب (وجود فضاها و امکانات جدید، راهروهای عریض و بزرگ، سیرکولاسیون داخلی و خوانایی مسیر ها، نورپردازی طبیعی و مصنوعی، آبنماها و فضاهای سبز، فضاهای نشستن و استراحت و برقرای تعاملات اجتماعی با دیگران و در نهایت فرم و شکل بیرونی مراکز خرید) بیشترین تاثیرگذاری و ارتفاع بین طبقات کمترین تاثیرگذاری را روی رضایت مندی مشتریان مراکز خرید داشته اند.

پیام معماری زمینه‎گرا توجه به محیط کالبدی پیرامون بنای معماری است که می‎تواند عاملی مثبت بر خود اثر معماری و زمینه آن باشد. در معماری زمینه‎گرا بناها می‎توانند ضمن حفظ استقلال سبکی و نوآوری خود، نسبت به بناهای مجاور نیز در همزیستی مسالمت‎آمیزی قرارگیرند. هدف این پژوهش دست یافتن به تاثیر معماری زمینه‎گرا در حفظ ارزش‎های از دست رفته معماری سنتی شهر یزد در معماری امروز این شهر و همچنین نمود این تاثیر در طراحی یک نمایشگاه بین‎المللی برای هنر سنتی یزد است. همچنین دست‎یابی به یک سری از دستورالعمل‎ها و پارادایم‎هایی که ضمن توجه به ویژگی‎های کلی، موجب حفظ بافت تاریخی شهر می باشد. جمع‎آوری قسمتی از اطلاعات رساله پیش رو به صورت کتابخانه‎ای انجام شده است. به این صورت که ابتدا به تعریف زمینه‎گرایی و ضرورت انجام آن پرداخته شد و سپس با بیان تقسیم بندی‎های موجود برای زمینه‎گرایی، یکی از تقسیم بندی‎ها که با چشم‎انداز پروژه پیش رو قرابت بیشتری داشت جهت ادامه پژوهش انتخاب شد. قسمت دیگری از این مطالعه به صورت میدانی و با استفاده از توزیع پرسشنامه نقاط ضعف و قوت فرهنگسرای خاتمی به عنوان نمونه موردی بررسی شده است. در این پرسشنامه از دیدگاه مردم به عنوان استفاده‎کننده این مجموعه، رویکردهای زمینه‎گرایی در بنا و درصد رضایت آن‎ها با تحلیل نتایج پرسشنامه از طریق نرم افزار SPSS21 ، مورد سنجش قرار گرفت. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که هر سه متغیر روابط اجتماعی - انسانی، شاخص های کالبدی و شاخص های اقلیمی تاثیر زیادی در طراحی زمینه‎گرایی در بافت سنتی یزد دارد. آنچه از این پژوهش با روش تحقیق تطبیقی_تحلیلی حاصل شد این است که برای طراحی میان بافت سنتی یزد و همچنین در طراحی زمینه‎گرایی یا به بیان دیگر طراحی با توجه به زمینه باید روابط اجتماعی انسانی، شاخص های کالبدی و شاخص های اقلیمی را در نظر داشت و همچنین در نظر گرفتن زمینه از عوامل بسیار حیاتی در امر طراحی محسوب می‎شود.

ا توجه به اهمیت حس دلبستگی مکانی در توسعه رابطه انسان و مکان که آرامش او را در پی دارد، در این پژوهش یکی از عوامل تاثیرگذار بر میزان دلبستگی، یعنی خصوصیات فردی کاربران مورد بررسی قرار گرفته و یک بلوار موفق شهری با نام بلوار ارم در شهر همدان به عنوان نمونه انتخاب گردیده است. در این راستا پس از یافتن شاخص های ارزیابی دلبستگی به مکان در تحقیقات صورت گرفته، متغیرهایی چون: سن، جنسیت، تحصیالت و مدت زمان اقامت کاربران در شهر همدان به عنوان متغیرهای مستقل تحقیق، مورد ارزیابی قرار گرفته اند. با توجه به آن که دلبستگی به مکان، دارای ابعاد مختلف عملکردی، احساسی و معنایی می باشد، تاثیرگذاری متغیرهای مذکور بر میزان دلبستگی پاسخ دهندگان در این ابعاد، مورد سنجش قرار گرفته است. در این تحقیق 384 نفر از شهروندان حضور داشته اند و نتایج از طریق آزمون های مختلف تی-تست، رگرسیون خطی و واریانس یکطرفه تحلیل شده است. نتایج نشان دهنده آن است که در میان متغیر های مذکور تفاوت معناداری در بین زنان و مردان در رابطه با شاخصهای دلبستگی به مکان وجود ندارد. در رابطه با عامل تحصیالت نیز نتایج حاکی از آن است که در بلوار ارم همدان تحصیالت تاثیر معنیداری بر میزان دلبستگی مکانی نمیگذارد، همچنین بخش قابل توجهی از تغییرات میزان دلبستگی مکانی به بلوار ارم شهر همدان وابسته به متغیر سن می باشد، مدت زمان اقامت در شهر همدان نیز بعد از متغیر سن، بیشترین سهم را در میزان دلبستگی کاربران به بلوار ارم همدان ایفا می کند.

شکل گیری بازارها و مراکز تجاری و اقتصادی در شهرها همواره با روند رشد و توسعه شهری هماهنگ بوده و تاثیرات متقابل این دو بر یکدیگر، فرایند تکوین و گسترش آن ها را کامل می نموده است. در واقع توسعه و گسترش شهرنشینی، ضرورت ایجاد مراکز اقتصادی در قالب بازار را ایجاب نموده است. امروزه مراکز تجاری ساختمان هایی هستند که به منظور رفع نیازهای خریداران و بهبود اقتصاد مشترک میان چند صنف ایجاد می گردد. در این رابطه توجه به مسائل اقتصادی، اجتماعی، مالی، انسانی، فرهنگی و ... حائز اهمیت است. توجه همه جانبه به این امور باعث می گردد تا مرکز تجاری پس از ساخت از عملکرد مناسبی برخوردار بوده و بهره بیشتری نصیب استفاده کنندگان از آن گردد. هدف در این پژوهش تقویت و پرورش توانایی در توضیح، پیش بینی و کنترل شرایط پدیده ها و رویدادهایی است که در بهبود کمی و کیفی زندگی انسان ها تاثیرگذار هستند. مجتمع های تجاری بنابر خصوصیات کالبدی-فضایی و عملکردی به عنوان عناصری کارا و مطلوب، یکی از بارزترین نمودهای تبلور نیازها و فعالیت های انسان و جامعه می باشند که در این پژوهش انتخاب شده اند. در این راستا با بهره گیری از تئوری برخاسته از زمینه که به طریق کیفی پدیده ها را در محدوده موردنظر بررسی می کند، کلیه اطلاعات دریافت شده از محیط از طریق مصاحبه و مشاهده و تهیه پرسش نامه، در نهایت در ارائه طرح به کار آمده است. پژوهشگر از طریق مصاحبه با واحدهای پژوهش (که مشتمل بر معماران و مردم که کاربران اصلی این پروژه هستند، می باشد) و مقایسه پاسخ های دریافت شده، به شناسایی تم های اصلی و ویژگی های آن ها می پردازد. سپس با کدگذاری، به پیش فرض های تئوری دست پیدا می کند در نهایت کدها و یادداشت ها جمع آوری می شوند، در حقیقت زبان مشاهده ها و مصاحبه ها به زبان معماری تبدیل می شود تا در پروسه طراحی مجتمع تجاری در کنار تکنولوژی-های نوین و معیارهای طراحی بازارها به کار آید. در این پژوهش سایر اطلاعات نیز از طریق مطالعات کتابخانه ای به دست آمده است. یافته های پزوهش موید آن است که مواردی چون سهولت دسترسی، پارکینگ، ترکیب تنوع خرده فروشی و غیر خرده-فروشی، جو محیطی، سهولت گردش و تسهیلات زیرساختی به عنوان نکات مورد توجه برای یک مجتمع تجاری مطرح هستند. نتایج نشان می دهد که بازارهای امروز ایران طبق نظر کاربران، دارای کمبودهای بسیار زیادی است که حتی ذهن کم آشنای مردم با مراکز تجاری مدرن و پاسخ ده را نیز ارضا نمی کند. در این تحقیق با به کار بردن روش تحقیق کیفی سعی شده در نهایت به معماری ای دست پیدا شود که بدون پیش داوری قبلی، بر طبق خواسته ها و نیازهای استفاده کنندگان باشد و در عین حال همگام با تکنولوژی های نوین. مجموعه طراحی شده مرکزی است برای همگان؛ فضایی با کارکردهای گوناگون و متنوع، مجموعه ای برای تمامی رده های سنی، مکانی برای خرید، گذران اوقات فراغت و در عین حال فضایی تداعی کننده خاطرات جمعی.

زندگی در خوابگاه دانشجویی تقریباً برای همه دخترانی که در دانشگاه پذیرش می شوند اتفاقی تازه و امری اجتناب ناپذیر است. این دوران فصلی خاص از زندگی است که در هیچ مقطعی دیگر تکرار نخواهد شد و در سنی اتفاق می افتد که دختران در شرایط حساس روحی و روانی قرار دارند. دانشگاه علاوه بر توجه به امر آموزش دانشجویان به پرورش روحی و اجتماعی دانشجویان نیز باید توجه داشته باشد. خوابگاه را نمی توان تنها مکانی برای گذران اجباری این دوران در نظر گرفت درواقع خوابگاه، سکونتگاهی است که باید همانند دیگر سکونتگاه های انسانی با دقت طراحی و اداره شود تا ساکنین آن بتوانند با رضایت کافی در آن زندگی کنند. کیفیت فضا و میزان رضایت ساکنین در سال های اخیر طی مباحثی که در روانشناسی محیطی مطرح می شود بسیار مورد توجه قرار گرفته است. یکی از عوامل اصلی رضایت کاربران از فضا حس مکان است، مفهومی که در آن یک فضای معمولی به مکانی با ویژگی های حسی و رفتاری خاص برای افرادی مشخص تبدیل می شود. چگونگی ایجاد حس مکان در فضا به عوامل مختلفی بستگی دارد. از میان عوامل بسیار زیادی که در این بین دخیل هستند، پژوهشگران و نظریه پردازان مختلفی توجه به سه فاکتور در فضا را برای ایجاد حس مکان مناسب بیان کرده اند که شامل فرم، فعالیت و معنا می شود. در این پژوهش با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی میزان وجود این حس در سکونتگاه های فعلی دانشگاه کردستان بررسی شد. نتایج حاصل از پرسشنامه ها نشان می دهد حس مکان موجود در خوابگاه به میزان بسیار کمی به فرم وابسته است، در حد متوسط به نحوه انجام فعالیت ها و در حد بسیار زیادی به باورها و معانی شکل گرفته در ذهن دانشجویان وابسته است. در انتها با توجه به مطالب و نتایج به دست آمده در پژوهش سکونتگاه جدیدی برای دانشگاه کردستان طراحی شده است و تلاش بر این بوده است کیفیت فضا با استفاده از فاکتورهای حس مکان افزایش یابد. همچنین پیشنهاد می شود در پژوهش های بعدی به امکان ایجاد این حس در خوابگاه ها موجود پرداخته شود و با تغییرات ممکن در فرم و تامین فعالیت دانشجویان حس مکان را در این بناها افزایش داد.